دو زبانگي و اختلالات گفتار و زبان :

كالين بكـر شـيوع تـأخير در رشـد گفتـار و زبان را بين پنج تا بيست درصد تخمين زده است و دليـل اختلالات گفتار و زبان از جمله تأخير در رشـد گفتـار و زبان را مواردي همچون آسيب ديدگي شـنوايي، اتيسـم،غيرطبيعي بودن شديد، فلج مغزي، شـكاف كـام و سـايرمشكلات جسمي يا از هم گسيختگيهـاي روانـي، ذكـركرده است.

ضـمن اينكـه بـراي نيمـي از مراجعـان علـت شناخته شده اي وجود ندارد و در بين آنها بالا بودن تعداد كودكان دو زبانه موجب به وجود آمدن ايـن بـاور شـده ست كـه علـت تـأخيرمـي توانـد در معـرض دو زبـانگي بـودن ايـن كودكـان باشـد.

اگـر چـه گـاه شـواهدي در حمايت از آن وجود ندارد.

نتايج مطالعاتي كه بر روي تأثير دو زبـانگي بـر رشـد گفتار و زبان و مهارتهاي مربوط به آنها صورت گرفتـه است را ميتوان به سه دسته تقسيم نمود :

.1 در مطالعاتي فرض بر اين بوده كه كودك دو زبانـه در مقايسه با كودكـ تـك زبانـه در رشـد مهـارت هـاي زباني و شناختي مشكلاتي دارنـد و تمـاس زودهنگـام بـا زبان دوم پيش از يادگيري كامل زبان اول، ممكـن اسـت به تأخير زبان اول بيانجامد و همچنين كـارايي و مهـارت در زبان دوم ممكن است ناشي از تكامـل نسـبي در زبـان اول باشد.
خاچاطوريان با به كـارگيري روش توصـيف تصاوير به بررسـي و مقايسـه تـوانش زبـاني كودكـان دو زبانه (ارمني - فارسي) مقطـع دوم ابتـدايي در جنبـه نحـو زبان پرداخت .

نتايج حـاكي از كـم بـودن متوسـط طـول جمله و ميانگين تعداد كلمات در گفتار دانش آموزان دو زبانه نسـبت بـه تـك زبانـه هـا بـوده اسـت. هـمچنـين سـاخت نحـوي دو زبانـه هـا در زبـان فارسـي سـاده تـر و جمـلات مركـب كمتـري در آنهـا بـه كـار رفتـه اسـت.

همچنين تواناييهاي پايينتري در حيطه معنا شـناختي در دانش آموزان دو زبانه ديده ميشود .

.2 مطالعات ديگـري نظـرات بـالا را تأييـد نمـي كننـد و بالعكس برتأثيرات مثبت دوزبانگي بررشد گفتاروزبان صحه ميگذارند و نشان ميدهند كه دو زبانگي ميتواند نتايج مثبتي بر روي ساختار فكـري و انعطـافپـذيري آن داشته باشد و كودكان دو زبانه نسبت به تك زبانـه هـا از درك بيشــتري نســبت بــه جنبــه هــاي مفهــومي كلمــات برخوردارند .

همچنين ديده شده كه بين دو زبـانگي و رشـد شـناختي ارتبـاط بسـيار قـوي وجـود دارد، دو زبانه ها در طبقه بندي اهـداف خلاقيـت، شـكل-گيري مفهوم، حافظه،آگاهي فرازباني، ثبات دركي، حل مسئله، نقشپذيري، مفاهيم علمي، حساسيت اجتمـاعي و
فهم دستورات پيچيده، برتري دارند .

يادگيري دو زبان به طور همزمان بر روي رشـد زبـان دركي، زبان اول (مادري) تأثير سوء ندارد و حتـي زمينـه را براي عملكرد بالاتر زبان دوم ، فراهم ميكنـد .

.3 دسته سوم مطالعات بيـانگر ايـن نكتـه هسـتند كـه دو زبانگي نه شانس تأخير و آسـيب زبـاني را افـزايش و نـه كاهش ميدهد در همين ارتبـاط با مرور مطالعات سـه فـرض منطقـي را در مـورد تأثيردو زبانه بودن در يادگيري زبان را مطرح نمودند :

1-دو زبانگي ميتواند منجر به تأخير زباني شود.

2-دو زبانگي ميتواند سبب رشد سريع زبان شود.

3-دو زبانگي هيچ تأثيري بر روي رشد زبان ندارد.

آنها به اين نتيجه رسيدند كه مراحل عمـومي رشـدي در كودكان دو زبانه و تك زبانه از لحـاظ زمـان رسـيدن به يك سطح قابل مقايسه، مشابه مـيباشـند، يعنـي توليـد اولين كلمات، رسيدن به اولين 50 كلمه و شروع تركيب كلمات تقريباَ در زمانهاي مشابهي اتفاق مـيافتـد و ايـن اتفاقات زماني به وجود ميآيد كه دامنه واژگـاني در دو زبـان در حـد قابـل توصـيفي هسـتند و بـه همـين شـكل مـيتـوانيم ترتيـب و سـن فراگيـري شـكلهـاي مختلـف نحوي را نيز با هم مقايسه نماييم. ايـن نويسـندگان خـاطر نشان كردند كـه تعـداد واژگـان بيـاني در هـيچ كـدام از زبانها در كودكان دو زبانه كمتر از كودكان تـك زبانـه نبود. در خصـوص مراحـل عمـومي رشـد ، آنهـا بـه ايـن نتيجه رسيدند كه تواناييهاي زباني كودك دو زبانـه در مقايسه با تواناييهاي زباني كودك تك زبانه، نه به طور
قابـل تـوجهي تـأخيردارد و نـه پيشـرفته اسـت.

بنـابراين ترتيــب و ســرعت رشــد در كودكــان دو زبانــه مشــابه كودكان تك زبانه ميباشد.

به نظـر گـوران، اولـين زبـان داراي ريشـه عميـق در انسان است بـا ايـن همـه هسـتند كودكـاني كـه در سـنين زبانآموزي دو زبان را با هم ياد ميگيرند و هيچ مشكلي نيز پيدا نميكنند.

در مقايسه تواناييهاي زباني كودكـان سندروم داون دو زبانه و تك زبانه؛ نتايج شـماي زبـاني مشـابهاي را در تواناييهاي زباني كودك دو زبانه و تك زبانه مبـتلا بـه سندروم داون نشــان داد و شــاهدي بــر زيانبــار بــودن دو زبانگي وجـود نداشـت.

همچنـين تقــيزاده هــوش كلامــي و غيركلامــي كودكــان در دو منطقه فارسي زبان و ترك زبان را با هـم مقايسـه نمـود و تفاوت معنـيداري بـين دو گـروه مشـاهده نكـرد و تنهـا اشكال جزئي كودكان ترك زبـان در پيـدا كـردن معنـي صحيح برخي اصطلاحات رايج فارسي بود.

از نظـر فهـم معنا در يادگيري خواندن و نوشـتن نيـز ايـن دو گـروه از كودكان تفاوتي با هم نداشته اند .